با رؤیای کویر افسونگر دل به جاده سپرده ایم. کویر، این مکان پر رمز و راز که دل هر رهگذری را به وجد می آورد و به خلسه ای ناب فرو می برد… در گستره وسیع کویر تا چشم کار می‌کند دشت است و کوه و شن و رمل. آفتاب کویر درخشان‌تر از هر زمان و مکانی بر فراز آسمان آبی کویر خودنمایی می‌کند. بعد از کاشان و قبل از نطنز در حاشیه اتوبان تغییر دمای هوا منظره‌ای بدیع را موجب شده است؛ ابرها به زمین آمده و در فاصله ای از زمین قرار گرفته‌اند که گویی راه شیری بر روی زمین تو را به کویر هدایت می کند! از اتوبان وارد بادرود و سپس دوراهی خالدآباد و بعد ده آباد می شویم. پس از چند دقیقه کمپ کویری متین آباد از دور نمایان می‌شود.
ساختمان یادآور سبک و شکوه بناها و کاروانسراهای دوره صفویه است. استخر آبی در مقابل ساختمان توجه را به خود جلب می کند. اتاق های کاروانسرا همه تمیز، تازه ساز و مجهز به امکانات مدرن گرمایشی و سرمایشی، سرویس بهداشتی فرنگی و حمام، تخت و تلویزیون اما همه با تزیینات سنتی است. در میان اتاق ها، دو اتاق شاخص گوشواره و شاه نشین به شیوه ای متفاوت ساخته و تزیین شده اند. اتاق گوشواره که از باقی اتاق ها بزرگ تر است، دارای چهار تخت و یک سکو با سقفی گنبدی شکل است که زیبایی آن را دوچندان کرده. اتاق شاه نشین اما به سبک و سیاق زندگی سنتی ایرانیان مجهز به رختخواب پیچ و کرسی است، برای آن ها که تمایل به تجربه این نوع اقامت دارند. (این اتاق که پیشتر با دکوراسیون سرخ رنگ خود بینندگان را به وجد می آورد امروز با تغییر رنگ آن به فیروزهای، معماری سنتی ایرانی را به ذهن متبادر می کند.)
ساختمان اصلی منطقه نمونه گردشگری متین آباد
از تراس بنا می توان ساعت ها به مناظر اطراف نگریست و خسته نشد! در دوردست کوه های کرکس با ابهت هرچه تمام تر قد علم کرده اند و گذر ابرهای گاه و بیگاه و خورشید درخشان که نرم نرمک به سمت کوه ها می خزد نگاه بیننده را به خود خیره می کند. در سمت چپ بنا از بالا کومه های گلی و چادرهای اقامتی بزرگ و کوچک به چشم می خورد. کومه های گلی با الهام از خانه های روستایی و با مصالح بومی ساخته شده اند. اینجا در منطقه نمونه گردشگری متین آباد همه چیز و همه جا منطبق با بافت بومی است. در عین حال، طراحی و تزیینات و معماری همه در راستای رفاه هرچه بیشتر مهمانان کویری تدارک دیده شده است. کومه های گلی برخلاف ظاهرشان همچون اتاق ها مجهز به امکانات مدرن هستند. بر در هریک فانوسی نصب شده تا حس زندگی روستایی بیش از پیش منتقل شود. چادرها نیز از امکانات گرمایشی و سرمایشی و کرسی برخورداراند. پشت چادرها پنل های خورشیدی نصب شده است.
این اقامتگاه که در سال 2015 برنده جایزه صلح و محیط زیست دکتر تقی ابتکار شده است، در سال 2014 به علت فعالیت های خود در راستای توسعه گرشگری پایدار از سوی سازمان ملل به عنوان یکی از 18 سایت برتر جهان ازنظر بهترین عملکرد شناخته شده است. از پله ها پایین می رویم و به کافی شاپ سنتی مجموعه وارد می شویم. تزیینات سنتی و محصولات سنتی! آبمیوه های اینجا همه از محصولات سنتی و ارگانیک تهیه می شود. دری به کافه روباز مجموعه باز می شود. کافه ای بر روی تراس که مشرف به چشم انداز زیبا و وسیع کویری است. نوشیدن آب انار سنتی و ارگانیک منطقه در حالی که بر روی تراس به مناظر اطراف می نگری ذهن را به آرامشی کم نظیر فرو می برد.
از پله ها پایین می آییم و در محوطه گشتی می زنیم. در ردیف اتاق ها، فروشگاه صنایع دستی مجموعه با محصولات سنتی و محلی منطقه پذیرای مهمانان کویری است. در منتهی الیه ساختمان سرویس های بهداشتی بسیار تمیز برای استفاده مهمانان مقیم چادرها و کومه ها قرار گرفته است. گرچه، برای رفاه بیشتر حال مهمانان کویری، کومه ها نیز قرار است به سرویس بهداشتی مجزا تجهیز شوند. پشت ساختمان، پنل های خورشیدی تعبیه شده است که 70 درصد انرژی اکوکمپ ازطریق آن تأمین می شود.
کافی شاپ منطقه نمونه گردشگری متین آباد
از کنار چادرها باریکه راهی با ردیفی از فانوس ها در دو طرف، ما را به رستوران سنتی مجموعه هدایت می کند. در بین راه، از زمین بازی کودک که با مصالح بومی ساخته شده است عبور می کنیم. زمین بازی کودک در راستای رفاه بیشتر خانواده های بچه دار و آشنایی و اُنس بیشتر کودکان با طبیعت کویر ایجاد شده است. به رستوران مجموعه می رسیم. معماری سنتی رستوران کاملاً منطبق با بافت محیطی و بومی و معماری بنای اصلی مجموعه است. تمام مواد غذایی رستوران از محصولات مزرعه ارگانیک مجموعه و یا محصولات محلی منطقه تهیه می شود. از آن جا که تأکید رستوران بر غذای سالم و طبیعی است هر وعده غذا به تعداد مهمانان و با اطلاع قبلی آن ها تهیه می شود تا هم دورریز غذا به حداقل و هم استفاده از مواد غذایی منجمد و یا مانده به صفر برسد. پشت رستوران، سفره خانه سنتی مجموعه واقع شده که بیشتر اوقات برای مراسم و جشن ها از آن استفاده می شود. در شب های جشن به فراخور مناسبت آن، با موسیقی زنده محلی و خوراکی های مختلف از مهمانان پذیرایی می شود.
در محوطه مجموعه گشتی می زنیم. آبگیری که دور تا دور آن با سلیقه تمام سنگ چینی شده است. آتشونی؛ مکانی برای افروختن آتش توسط مسافران علاقمند که با توجه سازندگان مجموعه در فاصله ای مناسب از چادرها و کومه ها قرار گرفته تا در ساعات شب مزاحم مهمانان نباشد. محوطه پرورش شتر؛ شترهایی که نقشی مهم در تأسیس منطقه نمونه گردشگری متین آباد داشته اند و مسافران کویری بسیاری را بر پشت خود به تماشا و تحسین چشم انداز کم نظیر کویری واداشته اند. کارگاه نجاری مجموعه که تقریباً تمام لوازم چوبی مورد نیاز در آن ساخته می شود و حتی تراشه های چوب آن نیز در جایی به کار گرفته می شود.
در سوی دیگر مجموعه، مزرعه ارگانیک، مزرعه پرورش شترمرغ و آغل گوسفندان و بزهای اکوکمپ واقع شده است. مزرعه ارگانیک متین آباد محل کشت و پرورش محصولات ارگانیک همچون طالبی، کدو، بادمجان، کدو تنبل، فلفل، درختان انار، آفتابگردان و … است. بسیاری از مایحتاج خوراکی مجموعه از همین مزرعه ارگانیک به دست می آید. آب مورد نیاز مزرعه ازطریق آبیاری قطره ای تأمین می شود. آب مورد نیاز کل مجموعه نیز ازطریق احیای قنات های خشک ده زیره فراهم می شود. قنات؛ دستاورد ایرانیان که هزاران سال موجب تداوم حیات در خاک خشک این سرزمین بوده است.
مزرعه ارگانیک منطقه نمونه گردشگری متین آباد
دراصل، هدف اصلی تأسیس منطقه نمونه گردشگری متین آباد توسعه گردشگری پایدار ، ارتقاء سطح زندگی و کارآفرینی و اشتغالزایی برای جامعه محلی و اشاعه فرهنگ منطقه به سایرین بوده است. تمام محصولات این مجموعه گردشگری که در سال 1389 افتتاح شده است، ارگانیک و محلی است و تمام کارکنان آن نیز از میان افراد بومی انتخاب شده، آموزش دیده و به اشتغال مجموعه در آمده اند. از آن زمان تاکنون نه تنها سطح دانش و بهداشت و اقتصاد مردم منطقه افزایش یافته، بلکه میزان مهاجرت روستاییان کاهش یافته و در مواردی حتی افرادی که مهاجرت کرده بودند به روستا بازگشته اند. در برخی قسمت های محوطه رمپ های مخصوص افراد ناتوان جسمی مشاهده می شود.
یکی از اهداف مدیران «گردشگری برای همه» با فراهم آوردن محیطی بوده است تا تمام افراد، از کودک تا سالمند، تندرست یا ناتوان جسمی بتوانند از امکانات آن استفاده کنند و لذت اقامت در کویر افسانه ای را تجربه کنند. به همین علت، با سفارش قبلی و براساس نیاز مهمان، رمپ های فلزی موقت در ورودی اتاق ها و سایر نقاط مورد نیاز مانند سکوی چادرها نصب می شود. تقریباً هیچ چیز در اکوکمپ دور ریخته نمی شود؛ به این ترتیب که هرچیزی تا حد ممکن به تناسب نیاز تولید و مازاد آن برای مصرفی دیگر به کار گرفته می شود. همان میزان زباله اندک هم در مبدأ تفکیک می شود.
فراهم آوردن تمام این امکانات در خاک تشنه و زمین سرسخت کویر همتی سخت عالی می طلبد. به قول مهندس هادی اشرف واقفی بزرگوار، از مؤسسین منطقه نمونه گردشگری متین آباد، کویر آباد نمی شود مگر به عشق!
در نزدیکی محل پرورش شترها سوار بر دلیجان می شویم. گرچه رمل های کویری به مجموعه نزدیک است، با این حال، دلیجان را برای رفاه حال مسافرانی که نمی خواهند پیاده به رمل های کویری بروند تدارک دیده اند. مسیر مجموعه تا رمل ها را در هیجان سرعت دلیجان و صدای شادی و قهقهه کودکان و سایر مسافران طی می کنیم. طاق ها و گزهای کویری با سرعت از مقابل چشمانمان می گذرند. پس از دقایقی، رمل های کویری با شکوه هرچه تمام تر در مقابلمان ظاهر می شوند. با هیجانی وصف ناپذیر پای بر دامنه نرم و لغزنده رمل ها می گذاریم. شعفی کودکانه سراپایمان را فرا می گیرد. بر فراز رمل ها خود را بیش از هر زمان به آسمان نزدیک می بینیم. از دور پرنده ای بر شاخه یکی از بوته های کویری می نشیند؛ اینجا زیستگاه زاغ بور، تنها پرنده اندمیک ایران است…
دلیجان منطقه نمونه گردشگری متین آباد
شب شده و آسمان کویر، با سخاوت تمام چتر خود را بر سر مهمانان کویری گسترده است. گویی کویر ستاره باران شده! کهکشان راه شیری چون مسیری غبارآلود بر فراز سرمان و غبار نرم کویر در زیر پایمان! چراغ های چادرها و فانوس ها جای جای مجموعه روشن شده و زیبایی آن را دوچندان کرده است. گویی تمام سعی سازندگان مجموعه بر آن بوده تا همه بدانند اینجا همیشه برای مهمانان کویری چراغی روشن است … برخی از مهمانان در تراس بنا با تلسکوپ آسمان را رصد می کنند. ستارگان چنان نزدیک به نظر می رسند که می پنداری می توانی آن ها را در دستانت بگیری! ستاره ای دنباله دار سقوط می کند. پهنه شب وسیع و وسیع تر می شود، آرامش کویر و سوسوی ستارگان ما را در آرامشی عمیق غرق می کند و ما به دنیای درون خود سفر می کنیم…
