بیابان‌زدایی به مجموعه کارها و روش‌هایی گفته می‌شود که درچارچوب طرحی جامع برای توسعه سبزکاری در بیابان و جلوگیری از روند شتابناک تخریب سرزمین‌ها در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، مبتنی بر اصول پایدار انجام می‌گردد. از این رو، روز هفدهم ژوئن (27 خرداد) به عنوان روز جهانی بیابان زدایی در سراسر جهان نام گذاری و گرامی داشته می‌شود.
بیابان زایی در کنار دو چالش بزرگ چون تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین به عنوان سومین چالش مهم جامعه جهانی در قرن ۲۱ محسوب می شود و همراه با تغییر آب و هوا و از دست دادن تنوع زیستی، به عنوان بزرگترین چالش توسعه پایدار شناخته شده است. کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان زایی سازمان ملل متحد (UNCCD) با هدف ایجاد مشارکت جهانی برای معکوس کردن و جلوگیری از بیابان زایی، تخریب زمین و کاهش اثرات خشکسالی در مناطق آسیب دیده به منظور کاهش فقر و همینطور حمایت از محیط زیستی پایدار در سال ۱۹۹۴ تأسیس شد.
بر اثر پدیده بیابان زایی هر ساله حدود ۱۲ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی، مراتع و جنگل ها در سراسر جهان به دلیل نزول کیفیت خاک وکمبود رطوبت به بیابان تبدیل می شود. این پدیده بیشتر در زمین های خشک حاشیه بیابان های جهان، یعنی سرزمین هایی که حدود یک میلیارد نفر در آن زندگی می کنند اتفاق می افتد که فلات مرکزی ایران یکی از معروفترین این مناطق محسوب می شود. سرزمین ایران با مساحت ۱/۶۵ میلیون کیلومتر مربع در جنوب غربی آسیا و در نوار خشک جهان قرار گرفته است که از حدود ۸۰٪ آب و هوای خشک و نیمه خشک برخوردار است و ميانگين سالانه ريزش باران در بيابانهاي ايران كمتر از ۵۰ ميليمتر مي باشد. قابل توجه آن است که بيابانها و مناطق بياباني بر روي هم ۳۴ ميليون هكتار از اراضي ايران را به خود اختصاص مي دهند و ۱۲ ميليون هكتار نيز ماسه اي بوده و يا از شن و ريگ روان پوشيده شده است.
یکی دیگر از عوامل بیابان زایی در ایران و سراسر کره زمین، فعالیتهای انسانی است از قبیل:
- تبدیل گشتن جنگل ها ومراتع به زمین های کشاورزی؛
- تبدیل گشتن زمین های کشاورزی به مناطق مسکونی و توسعه فعالیت های ساختمانی و صنعتی در اراضی قابل کشت؛
- عدم رعایت اصول صحیح کشاورزی و آبیاری و چرای بی رویه دام ها و … / غیره
تا کنون اقدامات مبتكرانه در خصوص تثبيت شنها و ريگهاي روان جهت مقابله با تخریب های زیست محیطی انجام شده است، مانند مراحل و روشهاي بيولوژيكي، مكانيكي و شيميايي و فعاليتهايي نظير كاشت نهال، بذر افشاني، محصور سازي اراضي و استفاده از نفت خام به منظور محافظت از ريشه هاي گياهان. اما جدا از این اقدامات نیازمند آنیم که با هم خاک را اصلاح کنیم، کشاورزی پایدار را توسعه دهیم، منابع آب ارزشمندمان را حفاظت کنیم و برای همه در این کشورها غذا فراهم نماییم. درست است که خاک غذای مجانی تولید نمی کند، اما غذای سالم تولید می کند و برای دستیابی به این امر باید دست به دست هم دهیم و با همکاری یکدیگر در تأمین سلامت خاک بکوشیم.
قصد سفر به استان اصفهان را دارید و در جستجوی یک اقامتگاه کویری هستید؟ برای رزرو اقامتگاه کاشان، اکو کمپ متین آباد گزینه مناسبی است.
