در بهار، بوی عطر گل محمدی در کوچه و پس‌کوچه‌های کاشان می‌پیچد و عطر خوشش انسان را مدهوش می‌کند. در فصل گلاب گیری کاشان، دیگ‌ها در جای جای این شهر می‌جوشند تا مایعی بدست آید که خواص بی نظیری دارد. مراسم گلاب گیری کاشان ریشه در آیین و فرهنگ ایرانی دارد و هر سال باشکوه‌تر از سال قبل برگزار می‌شود. این مراسم همواره گردشگران زیادی را به سوی کاشان رهسپار می‌کند پس بیایید با هم نگاهی به گلابگیری کاشان و حواشی آن بیاندازیم. با مجله متین آباد همراه باشید.
تاریخچه گلاب گیری کاشان
گل محمدی (Persian Rose) از گل‌هایی است که نامش با ایران و ایرانی گره خورده است. چندین هزار سال است که گل محمدی در ایران کاشته می‌شود و رنگ صورتی آن دشت‌ها و گلخانه‌ها را فرش می‌کند اما شاید در آن زمان کسی نمی‌دانست که می‌توان از این گل، مایعی خوشبو با خواص درمانی بالا به دست آورد. تقریبا می‌توان گفت آیین گلاب گیری از هزار سال پیش در ایران و به خصوص شهر کاشان آغاز شده است که تا امروز ادامه دارد.
جا دارد این نکته را بگوییم که در زمان قدیم گلاب یک کالای تجاری بسیار مهم برای اقتصاد ایران به شمار می‌رفت، به صورتی که در دوره صفوی دیگ گلاب گیری و دستگاه مخصوص آن همراه با گل محمدی به کشورهای همسایه صادر می‌شده است. ابن سینا یکی از افراد مهمی بود که به تحقیق درباره تقطیر از گیاهان پرداخته است.
زمان گلاب گیری کاشان 1403 (فصل گلاب گیری)
فصل گلاب گیری کاشان 1403، فصل بهار است، دقیقا هنگامی که گل‌های محمدی شکفته می‌شوند و رخ خودشان را به دنیا نشان می‌دهند. معمولا در ماه فروردین تعداد گل‌ها بسیار بالا می‌رود و تقریبا زمان چیدن آن‌ها می‌رسد. سپس از اردیبهشت تا اواخر خرداد زمان گلاب گیری کاشان آغاز شده و آیین آن برگزار می‌شود. بسیاری از افراد برای خرید گلاب دو آتشه ناب کاشان ،در فصل گلاب گیری به این شهر سفر می‌کنند تا گلاب خودشان را به صورت تازه برای طول سال تهیه کنند.
مراسم گلاب گیری کاشان
اردیبهشت بهترین زمان برای تماشای مراسم گلاب گیری کاشان است. همانطور که گفته شد آیین گلاب گیری از مهمترین مراسم ایرانیان است که گردشگران زیادی را دور هم جمع می‌کند، شاید به همین دلیل باشد که مراسم گلاب گیری کاشان در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شده است.
گلاب از تقطیر گل محمدی به دست می‌آید. کارگاه‌های گلاب گیری بسیاری در فصل بهار درهای خود را بر روی مشتاقان این مراسم می‌گشایند تا شاهد تقطیر گل محمدی و گرفتن عصاره‌ی آن باشند. در این مراسم شما به طور کامل با نحوه تولید گلاب و مراحل و روش گلاب گیری به خوبی آشنا می‌شوید. گردشگران خارجی نیز به این مراسم علاقه زیادی نشان دادند، از این رو گردشگران بسیاری را در این مراسم خواهید دید.
روش گلاب گیری سنتی
گلاب گیری روش‌های مختلفی دارد، اما چیزی که در مزاسم کاشان می‌بینید گلاب گیری به روش سنتی است. در زیر به چگونگی انجام این روش خواهیم پرداخت.
لوازم مورد نیاز برای گلاب گیری
- دیگ گلاب گیری مسی با ظرفیت مختلف از 120 تا 150 لیتر
- تغار مسی به عنوان درپوش
- پارچ دسته‌دار مسی که در آب سرد قرار می‌گیرد. ظرفیت آن بین 20 تا 40 لیتر باید باشد.
- رابط بین دیگ و پارچ
- حوض آب و دستگاه حرارتی در زیر دیگ
مراحل گلاب گیری سنتی
در این روش ابتدا باید گل‌های محمدی را به داخل دیگ مسی در حال حرارت بریزیم و به آن به مقدار کافی آب بریزیم. بسته به ظرفت حدودا 80 لیتر آب نیاز داریم. سپس تغار مسی بر روی دیگ قرار می‌گیرد تا به عنوان درپوش عمل کند، وزنه‌ای نیز روی آن قرار می‌گیرد تا فشار را کنترل کند. معمولا فاصله بین درپوش و دیگ را با مخلوطی از آرد نان و گِل می‌پوشانند تا بخار کمتری هدر برود.
سپس پارچ را در آب سرد قرار داده و با لوله‌های به دیگ وصل می‌کنند. در این مرحله فرآیند تقطیر گل محمدی آغاز می‌شود و گلاب خالص به دست می‌آید که همواره خواص درمانی و خوراکی آن مورد ستایش جهانیان بوده است و در محصولات آرایشی و عطرها بسیار استفاده می‌شود. یک گلاب خالص و خوب را می‌توان از طعم گس و تلخ آن شناخت. همچنین گلاب باید شفاف و بدون رنگ باشد.
جشنواره گلاب گیری قمصر
بزرگ‌ترین مراسم گلاب گیری در قمصر کاشان برگزار می‌شود چون در اطراف این شهر باغ‌های گل محمدی بسیار زیادی وجود دارد، از این رو کارگاه‌های گلاب گیری بسیاری را هم می‌توانید در این شهر ببینید. علاوه بر جاذبه بازدید از کارگاه‌ها، شما می‌توانید از طبیعت و زیبایی‌های قمصر لذت ببرید و از حال و هوای بهاری آن لذت ببرید.
رویداد گل و گلاب متین آباد
اکو کمپ متین آباد که در نزدیکی کاشان قرار گرفته است، در فصل بهار رویداد گلاب گیری خود را برگزار می‌کند. در این رویداد مهمانان اکو کمپ علاوه بر اقامت، خودشان کارهای لازم برای گلاب گیری انجام می‌دهند و تجربه‌ی این کار را به دست می‌آورند. همچنین در این رویداد از مهمانان با میوه‌های بهاری و خوراکی‌های مخصوص پذیرایی می‌شود و محیطی شاد برای خانواده به وجود می‌آید.
جمع بندی
مراسم گلاب گیری کاشان از تجربه‌هایی‌ست که باید حداقل یک‌بار در زندگی آن را تجربه کنیم. کاشان و شهرهای اطرافش مانند قمصر، نیاسر و متین آباد مرکز گلاب در ایران هستند که مراسم سنتی گلاب گیری در آن‌ها انجام می‌شود. اکو کمپ متین آباد برای داشتن نقشی در آیین کهن ایرانی هر سال رویداد گلاب گیر خود را برگزار می‌کند. برای اطلاع از روز برگزاری رویداد و اطلاعات بیشتر به سایت رزرو انلاین متین آباد مراجعه کنید.
