گردشگری یکی از صنعتهایی است که سریعترین رشد را در جهان دارد و برای بسیاری از کشورها منبع اصلی ارز و اشتغال است و یکی از قابلتوجهترین پدیدههای اقتصادی و اجتماعی محسوب میشود. قدمت سفر بهاندازه قدمت انسان روی زمین است. انسان در آغاز زندگی خود در جستجوی غذا، سرپناه، امنیت و زیستگاه بهتر از جایی بهجای دیگر میرفت. بااینحال باگذشت زمان، چنین حرکاتی به تفریح تبدیل شد و پای سفر و گردشگری به میان آمد. اما انواع گردشگری چیست و هدف از گردشگری چیست؟ در این مقاله با اکو کمپ متین آباد همراه باشید.
گردشگری یعنی چه؟
تعریف گردشگری موضوع سادهای نیست، زیرا صنعت پیچیدهای است که از مشاغل مختلف تشکیلشده است و موضوع مشترک این است که در همه آنها محصولات و خدمات را به گردشگران/ بازدیدکنندگان ارائه میدهند.
گردشگری در سادهترین تعریف ممکن یعنی سفر برای اهداف تجاری یا تفریحی به مکانی دور از زادگاه یا منطقه معمولی شما. بهعنوان یک گردشگر، شما از مکانی دیدن میکنید که از منطقه عادی شما دور است. سازمان جهانی گردشگری (WTO) بهطور خاص گردشگری را بهعنوان ماندن در خارج از محیط معمولی خود برای یک سال یا کمتر برای اهداف تفریحی، یا 24 ساعت یا کمتر برای اهداف تجاری تعریف میکند.
انواع گردشگری چست؟
انواع مختلفی از گردشگری وجود دارد و این موضوع تا حد زیادی به سلایق و ترجیحات شما برمیگردد.
گردشگری داخلی
گردشگری داخلی شامل سفرهای داخل کشور میشود و گردشگران از مرزهای بینالمللی یا نقاط ورودی عبور نمیکنند. گردشگری داخلی برای به حداقل رساندن فقر، تقویت زیرساختها، تقویت رشد اقتصاد و ایجاد اشتغال فواید زیادی دارد، ضمن اینکه برای افراد بیشتری در دسترس است و با هزینههای کمتر نیز میتواند از آن بهره برد.
گردشگری تجاری
این نوع گردشگری شامل سفر برای اهداف کاری و حرفهای است. گردشگری تجاری نقشی حیاتی در بخش گردشگری دارد. زیرا گاهی اوقات، افراد برای اهداف تجاری بیش از یک سال از محیط معمولی خود دور میمانند و حتی تعطیلات خود را در آنجا میگذرانند.
فعالیتهای عمومی مرتبط با گردشگری تجاری شامل شرکت در جلسات، گردهمایی رسمی، کنفرانسها، سمینارها، بازدید از نمایشگاهها و نمایشگاههای تجاری و غیره است. این گردشگری قدرت خرید را بالا میبرد.
گردشگری بینالمللی
سفر به خارج از کشور نیاز به ویزا و پاسپورت دارد و به آن گردشگری بینالمللی میگویند. این نوع سفرها معمولا برای افراد کمتری در دسترس هستند اما جذابیتهای خاص خودشان را هم دارند.
اکوتوریسم یا انواع بوم گردشگری
این نوع گردشگری در سالهای اخیر در کل جهان بهشدت افزایش داشته است و روزبهروز نیز محبوبتر میشود. درواقع دلیل به وجود آمدن این نوع گردشگری نیز حفاظت بهتر از منابع طبیعی در جهان است. مفهوم اصلی اکوتوریسم یا همان گردشگری پایدار این است که صنعت سفر باید شیوههای سازگارتر با محیطزیست را اتخاذ کند، از میراث طبیعی و فرهنگی یک مقصد محافظت کن و از جوامع محلی حمایت کند.
گردشگری ماجراجویی
گردشگری ماجراجویی سفر یک فرد از مکانی به مکان دیگر برای جستجوی ماجراجوییها و فعالیتهای تازه است. این شکل از گردشگری در میان گردشگران جوان و افرادی که دوست دارند مناطق دورافتاده را کاوش کنند، مشهورتر است.
این نوع گردشگری افراد را تشویق میکند تا با انجام فعالیتهایی مانند پیمایش مسیرهای طولانی، رفتینگ، کوهنوردی، غواصی و… از منطقه امن خود خارجشده و چالشهای مختلفی را تجربه کنند.
گردشگری سلامت
گردشگری سلامت بخش مهمی از گردشگری از دوران باستان بوده است. این گردشگری عمدتاً آن دسته از گردشگرانی را جذب میکند که میخواهند سلامت خود را بازیابند. گردشگری سلامتی به شما کمک میکند تا از شر استرس روحی و سلامتی خلاص شوید. گردشگران مشکلات سلامتی خود را با انجام فعالیتهای جسمی، روحی یا روانی بهبود میبخشند. در سرتاسر جهان، مقاصد زیادی وجود دارد که برای بهبود سلامتی محبوب هستند. چشمههای آب گرم، مناطق خوش آبوهوا و بهدوراز آلودگی روستایی و… از مقاصد معروف برای این گردشگران محسوب میشوند.
گردشگری مذهبی (زیارتی و معنوی)
زیارت یا سیاحت معنوی زمانی است که شخصی به دلایل معنوی یا مذهبی به مکانهای دیگر سفر کند و بیشتر ما با آن آشناییم. گردشگری معنوی بهنوبه خود به حمایت از فعالیتهای فرهنگی محلی و صنایعدستی کمک میکند و باعث ایجاد اشتغال و درآمد میشود. سفر برای حج، رفتن به کربلا، مشهد و… سفرهای سیاحتی زیارتی یا معنوی محسوب میشوند.
گردشگری تاریک
در این نوع گردشگری که به گردشگری تاریک معروف است، افراد برای دیدن مناطق جنگ زده و خرابیهای به بار آمده از حوادث طبیعی میروند. برای مثال دیدن بقایای زلزله بم، طوفان کاترینا و … از این دست است. همچنین بازدید از شهر چرنوبیل، زندانهای آشویتس، کلیسای عملیات آنتروپوید و … نیز در دسته گردشگری تاریک قرار میگیرند.
گردشگری ادبی
در گردشگری ادبی افراد دوست دارند با نحوه سبک زندگی هنرمندان بزرگ آشنا شوند و لحظاتی را در دنیای او قرار بگیرند. خانه پاراجانوف کارگردان نامی ارمنستانی در ارمنستان مثال واضح و خوبی از گردشگری ادبی است. ایرانیان نیز به نور میروند و از زادگاه نیما یوشیج بازدید میکنند. بازدید از خانه جلال آل احمد و سیمین دانشور نیز جزوی از فعالیتهای گردشگری ادبی است.
گردشگری مجازی
در گردشگری مجازی شما در خانه هستید و از جایتان تکان نخواهید خورد، اما به صورت مجازی از محل توریستی مورد نظر خود بازدید خواهید کرد. برای تجربه بهتر گردشگری مجازی بهتر است از عینکهای واقعیت مجازی VR یا اپل ویژن پرو استفاده کنید.
گردشگری خلاق
دوست دارید در سفر آشپزی یاد بگیرید؟ یا در یک قبیله زندگی کنید؟ دوست دارید با عشایر کوچ کنید و ییلاق و قشلاق کنید؟ اگر این فعالیتها را دوست دارید، بدانید که شما گردشگری خلاق را انتخاب کردید. در گردشگری خلاق شما تجربهای جدید کسب خواهید کرد که میتوانید در زندگی خود استفاده کنید.
گردشگری ورزشی
گردشگری ورزشی که امروزه بین کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار باب شده است، بدین صورت است که در آن شما برای تماشای یک رویداد ورزشی سفر میکنید، برای مثال رقابتهای فرمول یک یا مسابقه فینال چمپیونز لیگ!
بیشتر بخوانید: هیچهایک چیست؟
گردشگری حیات وحش
گردشگری حیات وحش سفر افراد به نقاط مختلف برای مشاهده و تعامل با حیات وحش، گیاهان و جانوران در زیستگاه طبیعی خود است. سافاری، بازدید از مرکز نجات حیوانات، دیدن دلفینهای آزاد و… نمونههایی از گردشگری حیات وحش هستند. در هر کشوری مناطق حفاظتشده مخصوص، پارکهای حیات وحش و باغوحشهایی وجود دارد که مردم میتوانند از آنها بازدید کنند.
گردشگری فرهنگی
گردشگری فرهنگی سفر فرد برای یادگیری و شرکت در جشنوارهها، آیینها و فعالیتهای فرهنگی محلی دیگر است. این نوع گردشگری بیش از یک فعالیت تجاری است، زیرابه گسترش فرهنگ، سنتها، تنوع و غنای جوامع بومی به سایر نقاط جهان کمک میکند.
گردشگری روستایی
در این دسته گردشگر اوقات فراغت خود را در روستاها یا محلات کوچک میگذراند. بازدیدکنندگان میتوانند برنامهای برای بازدید از منطقه روستایی برای چند روز یا چند ماه ترتیب دهند. بهخصوص مسافران انفرادی میتوانند از آن مکانها دیدن کنند تا از زمان تنهایی خود لذت ببرند. مانند افرادی که برای فرار از شلوغی خود مدتی به یک روستای کوچک میروند، آرامش خود را بازیابی میکنند، با مردم محلی معاشرت میکنند و از سکوت و زیبایی روستا لذت میبرند.
مردم ایران چگونه سفر میکنند؟
کشور ما یکی از غنیترین کشورها چه ازلحاظ منابع طبیعی و جذابیتهای گردشگری طبیعی و چه ازنظر آثار باستانی و تاریخی است و میتوانید از انواع گردشگری در ایران لذت ببرید. شهرهای شیراز و اصفهان برای گردشگری تاریخی، شهر مشهد برای گردشگری زیارتی و شهرهای شمالی و جزایر ایران مانند قشم و کیش برای سفرهای تفریحی و طبیعتگردی پرطرفدارترین انتخابها هستند.
در میان کشورهای خارجی نیز ترکیه، ارمنستان و آذربایجان به دلیل عدم نیاز به ویزا و هزینهی کمتر در صدر مقاصد گردشگری خارجی تفریحی قرار میگیرند و عراق و عربستان نیز برای زیارت موردتوجه هستند.
کویر از جاذبههای اصلی گردشگری ایران
ایران به دلیل اقلیم خاص آب و هوایی خود یک کشور چهارفصل است و از انواع جاذبههای گردشگری برخوردار است. از جذابترین انواع گردشگری ایران کویرهای آن هستند که سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب میکنند. در سالهای اخیر تورهای کویرگردی یا اکوکمپهای کویری محبوب شدهاند و میتوانید تفریحات زیادی از شتر سواری در کویر و گشتوگذار تا رصد ستارگان را در آنها تجربه کنید. تور کویر را ببینید.
جمعبندی
همانطور که اشاره شد، صنعت گردشگری بسیار گسترده و متنوع است. انواع بسیار مختلف و متنوعی از گردشگری وجود دارد، برخی از آنها دههها است که وجود دارند و برخی دیگر تازه در حال ظهور هستند. گردشگری یک صنعت پویا و رقابتی است که مستلزم توانایی سازگاری دائمی با نیازها و خواستههای در حال تغییر مشتریان است. اگر هم میخواهید گردشگری را خودتان تجربه کنید فراموش نکنید در کنار لذت بردن از تفریحات، به فکر محیطزیست و گردشگری مسئولانه نیز باشید.